تبادل انرژی برای لغو تحریم‌های ایران /سواپ و تهاتر نفت‌و‌گاز ایران را به بازار می‌رسانند؟

به گزارش اقتصاد انرژی، رامین مهمان‌پرست درباره امکان سواپ انرژی با کشورهای شمال خزر به ایلنا گفت: ما باید از همه ظرفیت‌های همکاری اقتصادی با کشورهای همسایه بهره ببریم و در این راستا باید نوعی هماهنگی بین دستگاه‌های مختلف اقتصادی کشور و وزارت امور خارجه صورت گیرد، یعنی علاوه بر تقویت وزارت خارجه برای ورود جدی به این حوزه، نهادسازی شود که دیپلماسی اقتصادی در پیشبرد اهداف اقتصادی توانمند باشد.

 وی با اشاره به لزوم همکاری اقتصادی با کشورهای شمال ایران، افزود: کشورهای آسیای مرکزی به آب‌های گرم دسترسی ندارند و این یک مزیت برای کشور ما است که از موقعیت جغرافیایی خود استفاده کرده و مسیرهای ترانزیتی برای کالاهای این کشورها فراهم کنیم، البته به شرطی که مسائل سیاسی را به حوزه اقتصاد وارد نکنیم، طرح‌هایی را آماده کنیم که جذابیت داشته باشد و منافع این کشورها را تامین کند تا موانع سیاسی را کنار بزنند. از جمله موضوعاتی که می‌توانیم با کشورهای همسایه پیش ببریم عبور کالاهای استراتژیک از جمله انرژی و غلات از کشور است، ما می‌توانیم از ویژگی‌های جغرافیایی کشور به عنوان فرصت ارزشمند استفاده کنیم.

سفیر اسبق ایران در قزاقستان با اشاره به امکان تبادل غلات و نفت و گاز بین کشورهای حاشیه خزر تصریح کرد: ما می‌توانیم برنامه بلندمدتی برای خرید غلات از کشورهای شمال ایران برای مصرف داخلی تدوین کنیم و در مقابل معادل محصولات تولیدی در کشور را از سه نقطه شرق، جنوب و غرب به مشتریان این کشورها تحویل دهیم، در واقع سواپ کالاهای استراتژیک از جمله نفت و گاز و غلات را در دستور کار جدی برنامه‌های اقتصادی قرار دهیم، علاوه بر این می‌توانیم روی ترانزیت کار کنیم زیرا کوتاه‌ترین و اقتصادی‌ترین مسیر صادراتی برای این کشورها عبور از ایران است.

 وی با بیان اینکه سواپ هم برای کشورهای شمال ایران صرفه اقتصادی دارد و هم برای ما درآمد ایجاد می‌کند، گفت: پیشبرد برنامه‌های اقتصادی از مسیر سواپ، ضمن اینکه منجر به صرفه‌جویی در هزینه حمل و پخش غلات و انرژی می‌شود، ضریب امنیتی کشور را نیز بالا می‌برد، زیرا وقتی کالای استراتژیک کشور همسایه از ایران عبور می‌کند کشور باید امن باشد و درواقع امنیت ما امنیت این کشورها است چون بحث تردد ناوگان و کالای این کشورها در میان است.

مهمان‌پرست خاطرنشان کرد: موضوع مهم اینکه وقتی منافع بزرگ اقتصادی تعریف شود، روابط سیاسی نیز تقویت شده و ثبات پیدا می‌کند و به این ترتیب اگر فشار سیاسی هم اعمال شود این کشورها با توجه به منافع اقتصادی که در ایران خواهند داشت برای خنثی کردن تحریم چانه‌زنی می‌کنند و این فضای خوبی برای کشور ما فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه تبادل انرژی بخصوص در حوزه برق از جمله ملزومات همکاری‌های اقتصادی با کشورهای همسایه است، گفت: با توجه به اختلاف زمانی پیک مصرف ایران و کشورهای حاشیه خزر می‌توانیم از این فرصت برای تامین نیازهای دو طرف بهره ببریم و کشورهای قزاقستان و ترکمنستان بهترین گزینه برای تحقق اهداف تبادل انرژی هستند.

سخنگوی اسبق وزارت امور خارجه بر لزوم طراحی یک استراتژی و دیپلماسی اقتصادی و همکاری بین وزارت نفت، نیرو و وزارت خارجه تاکید کرد و افزود: باید نیازها تعریف شود و با یک هدفگذاری بیشترین استفاده را از موقعیت استراتژیک و جغرافیایی کشور داشته باشیم.

 وی درباره توسعه میادین نفت و گاز خزر بیان داشت: درباره میادین نفت و گاز خزر سه مسئله وجود دارد ابتدا اینکه برای توسعه این میادین نیاز به رژیم حقوقی خزر داریم که جزئیات نحوه استفاده کشورهای ساحلی خزر را کاملا مشخص کند و تحت رژیم حقوقی خزر بهره‌برداری صورت گیرد، البته ممکن است مشخص شدن جزئیات و موافقت 5 کشور زمان‌بر باشد، همچنین برخی حوزه‌های مشترک و طرح‌های استخراج نفت و گاز باید در قالب توافق‌نامه اجرایی شوند، علاوه بر این برای حوزه‌هایی که اختصاصا در مرزهای ایران قرار گرفته باید برنامه‌ریزی شود، باید به این نکته توجه شود که عمیق‌ترین بخش خزر متعلق به ایران است و عمق زیاد هزینه‌های بالایی تحمیل می‌کند، بنابراین باید برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد، زیرا هر قدر قیمت انرژی در دنیا افزایش پیدا می‌کند هزینه استخراج در میادین عمیق توجیه پیدا می‌کند بنابراین مسئولین با لحاظ کردن تکنولوژی مورد نیاز حفاری در عمق زیاد برنامه برداشت از این میادین را پیش ببرند.

مهمان‌پرست با بیان اینکه ما اکنون به عنوان یک کشور مطرح در بخش انرژی و در رتبه اول مجموع ذخایر نفت و گاز قرار داریم اما آنچه در دنیای انرژی امروز نقش‌آفرینی می‌کند توان تولید و صادرات است نه ذخایر، گفت: ما امروز برای حفظ جایگاه خود در حوزه انرژی و همچنین نگهداری و بازسازی میادین نیاز به سرمایه‌گذاری هنگفت و برنامه بلندمدت داریم، باید هزینه کنیم تا چاه‌ها کیفیت خود را داشته باشند و از ظرفیت آنها به صورت علمی استفاده کنیم، باید در قالب برنامه‌های بلندمدت با کشورهایی که توانایی ورود به این حوزه را دارند وارد مذاکره شویم و برای تحقق این موضوع ابتدا باید نسبت به لغو تحریم در قالب مذاکرات برجام اقدام کنیم و یا اگر فشار سیاسی امریکا و غرب روی ما ادامه داشته باشد باید دنبال راه‌هایی باشیم که از محل صادرات نفت و گاز بدون اینکه پولی جابجا شود روی میادین سرمایه‌گذاری داشته باشیم.

وی یادآور شد: برای جذب سرمایه‌گذاری در میادین می‌توانیم مدلی از همکاری را طراحی کنیم که از محل مطالبات صادرات نفت و گاز نسبت به خرید اقلام مورد نیاز و یا سرمایه‌گذاری بدون جابجایی پول اقدام کنیم، یعنی به شکل تهاتر، حساب مشترک و یا ایجاد همکاری چند‌جانبه اهداف خود را اجرایی کنیم و به این ترتیب ضمن حفظ تداوم حضور در بازار انرژی و کم‌اثر کردن تحریم‌ها، نیازهای داخل را هم تامین کنیم.