صنعت پتروشیمی جهان در سال ۲۰۲۱ و چشم انداز آن

پاندمی کووید-19 جدیدترین و طولانی ترین رکود اقتصادی را از دهه ۱۹۳۰تا کنون به همراه داشته است، رکودی که بر همه ابعاد زندگی بشر تاثیر گذاشته است. چین در میان همه کشورهای جهان اولین کشوری بود که تحت تاثیرات عمیق شیوع ویروس کووید-19 قرار گرفت و البته اولین کشوری بود که از این رکود خارج شد. پایان رکود در چین به دلیل محرک های مالی و پولی در این کشور، افزایش سرعت واکسیناسیون، و تغییر سریع منابع در اقتصاد این کشور بود. ایالات متحده آمریکا به عنوان قدرت اول اقتصادی جهان نیز احتمالاً تا پایان سال ۲۰۲۱از رکود اقتصادی خارج خواهد شد.

در سایر کشورهای دنیا و در اکثر آنها کلید اصلی خروج از رکود اقتصادی سرعت واکسیناسیون است، این در حالی است که تعداد مبتلایان ویروس کووید-19 در حال کاهش است و به همین ترتیب اقتصاد این کشورها هم به تدریج در حال خروج از رکود است، به شرطی که اقتصاد کشورها بتوانند در برابر رکود فراگیر ناشی از شروع این ویروس پایدار باشند. اما نکته قابل توجه در این باره این است که احتمالاً بهبود شرایط اقتصادی به رغم همه ریسک‌های ناشی از شیوع ویروس کووید-19 ادامه خواهد داشت.

مهمترین ریسک که در این زمینه کشورهای مختلف را تهدید می کند ریسک افزایش تورم به خصوص در ایالات متحده آمریکاست.

چشم انداز متغیرهای اقتصاد کلان در سراسر جهان

اقتصاد جهان در حال خروج از بدترین رکود اقتصادی از زمان بحران بزرگ دهه ۱۹۳۰ است، چرا که برنامه واکسیناسیون به طور موفقیت آمیزی در کشورهای مختلف در حال اجراست و به همین دلیل برخی از محدودیت ها در این کشورها برداشته شده و کسب و کارها به حالت عادی بازگشته اند. محرک های مالی و همچنین افزایش پس انداز در دوره بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کووید-19 باعث شده است که تقاضا در اقصی نقاط جهان در حال افزایش باشد. ضمن اینکه میزان تولید و تجارت در سراسر کشورهای جهان نیز در حال رسیدن به رقم های قبل از شروع بحران اقتصادی است.

اما نباید از نظر دور داشته باشیم که هنوز هم موارد ابتلا به ویروس کووید-19در سطوح بالای تاریخی قرار دارد و بحران همچنان در کشورهایی مانند هند، برزیل و بسیاری از سایر کشورها ادامه دارد. این در حالی است که رشد اقتصادی در میان بخش های اقتصادی و بخش‌های تولیدی همچنان نامتوازن است. در بسیاری از کشورهای جهان نیز تورم در حال افزایش بوده است. ریسک های متعدد و انواع نااطمینانی در بازارهای جهانی نیز بیداد می کند.

نمودار ۱- شاخص های اقتصاد جهانی

منبع: Chemical Processing Webinar, American Chemistry Council, June 2021

انتظار می رود، تولید ناخالص داخلی جهان در سال ۲۰۲۱ به میزان 1/6 درصد و در سال ۲۰۲۲ به اندازه 4/4 درصد رشد کند. همچنین پیش بینی می شود که میزان تجارت جهانی در سال ۲۰۲۱ به اندازه 4/8 درصد و در سال ۲۰۲۲ به اندازه 8/4 درصد رشد کند.

به رغم اختلالات بسیار زیادی که در زنجیره عرضه به وجود آمده است انتظار می رود که تقاضا برای انواع کالاها افزایش یابد. همچنین تخمین زده می شود که تولید صنعتی جهان در سال ۲۰۲۱ به اندازه 2/7 درصد و در سال ۲۰۲۲ به میزان 6/4 درصد افزایش یابد.

چشم انداز اقتصاد کلان ایالات متحده آمریکا

روند بهبود اقتصادی ایالات متحده آمریکا در طول فصل اول سال ۲۰۲۱ شدت گرفت. محرک های مالی فدرال، واکسیناسیون و افزایش تقاضا باعث شده است که روند بهبودی در سرتاسر بخش‌ها سرعت بگیرد. ضمن این که انتظارات مثبت نیز در حال بهبودی است.

نمودار ۲- شاخص های اقتصادی ایالات متحده آمریکا

منبع: Chemical Processing Webinar, American Chemistry Council, June 2021

همانطور که در نمودار ۲ مشاهده می‌شود، انتظار می رود تولید ناخالص داخلی ایالات متحده آمریکا، پس از یک کاهش سه و نیم درصدی در سال ۲۰۲۰، در سال ۲۰۲۱ به سطوح قبلی خود بازگردد و به اندازه 4/6 درصد رشد کند و این رشد در سال ۲۰۲۲ نیز به اندازه ۴.۳ درصد ادامه یابد.

مخارج مصرفی که تقریباً ۷۰ درصد از اقتصاد ایالات متحده آمریکا را به خود اختصاص می‌دهد نیز احتمالاً به اندازه ۷/۶ درصد در سال ۲۰۲۱ و 3/4 درصد در سال ۲۰۲۲ رشد خواهد داشت.

سرمایه گذاری تجاری نیز که در سال ۲۰۲۲ به اندازه 2/5 درصد کاهش یافته بود، بر اساس پیش بینی ها در سال ۲۰۲۱ و اندازه 2/8 درصد و در سال ۲۰۲۲ به میزان 2/6 درصد رشد خواهد کرد.

بازار اشتغال نیز بهبود خواهد یافت اما هنوز هم در برخی از بخش‌های صنعتی روند قبلی ادامه خواهد داشت. انتظار می رود که نرخ بیکاری در حال کاهش باشد و در سال ۲۰۲۱ به طور متوسط به عدد 4/5 درصد و در سال ۲۰۲۲ به 2/4 درصد برسد.

چشم انداز بخش های تولید کننده کالاهای مصرفی نهایی

در سال ۲۰۲۰ میزان فروش خودرو به ۱۴/۴ میلیون کاهش پیدا کرد، اما انتظار می رود که به رغم کمبود مواد اولیه کلیدی و محدودیتهای تولیدی، تولید متوسط خودرو در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲ به ۱۷ میلیون خودرو برسد.

کاهش تاریخی نرخ سود تسهیلات مسکن و همچنین دورکاری هایی که به دلیل شیوع ویروس کووید-19 رایج شده بود، باعث شد که تقاضا برای مسکن در سال ۲۰۲۰ به شدت افزایش پیدا کند و این روند به سال ۲۰۲۱ نیز تسری یابد.

نمودار ۳- مقایسه بازارهای خودرو و مسکن در ایالات متحده آمریکا

منبع: Chemical Processing Webinar, American Chemistry Council, June 2021

تعداد مجوزهای صادر شده برای ساخت مسکن در سال ۲۰۲۰ به عدد ۱.۴ میلیون رسید و انتظار می‌رود که این عدد در سال ۲۰۲۱ به رقم ۱.۵۹ میلیون برسد ( این رقم بالاترین رقم از زمان شروع بحران مسکن است)، اما انتظار می‌رود که در سال ۲۰۲۲ با کاهش اندکی به رقم ۱.۵۶ میلیون برسد.

چشم انداز صنایع تولید کننده کالاهای مصرفی نهایی

از آنجایی که مخارج مصرفی از خدمات به کالاها منتقل شده است بلافاصله پس از پایان قرنطینه ها تولید به طور چشم گیری افزایش پیدا کرده است. فعالیت‌های صنعتی نیز از فصل سوم سال ۲۰۲۰ کم‌کم بهبود پیدا کرد و این بهبود در حال شتاب گیری است. اگرچه اختلالات مربوط به زنجیر های عرضه از آب و هوا گرفته تا مسائل پشتیبانی موانع و مشکلات بسیاری را در صنایع مختلف ایجاد کرده است.

نمودار ۴- مقایسه میزان تولید در صنایع مختلف ایالات متحده آمریکا

منبع: Chemical Processing Webinar, American Chemistry Council, June 2021

همانطور که در نمودار ۴ مشاهده می کنید، در سال ۲۰۲۱ تولید صنعتی به رقم 5/5 رسید، و انتظار می رود که در سال ۲۰۲۲ به رقم 3/4 کاهش یابد.

انتظار می‌رود که تا پایان سال ۲۰۲۱ همه صنایع رشد چشمگیری داشته باشند، این رشد به خصوص در صنعت تولید کالاهای مصرفی بادوام بسیار قابل توجه خواهد بود.

چشم انداز صنعت پتروشیمی و گاز طبیعی تا پایان سال ۲۰۲۱

نفتا یکی از فرآورده های نفتی است که قیمت آن به شدت به قیمت نفت وابسته است. اتان یک گاز طبیعی مایع است که به همراه گاز طبیعی تولید می شود و به همین دلیل قیمت آن وابسته به قیمت گاز طبیعی است.

به دلیل اینکه تولیدکنندگان رقیب در اروپا و آسیا معمولاً از نفت به عنوان خوراک اصلی استفاده می کنند و در مقابل تولیدکنندگان آمریکای شمالی معمولاً از اتان و سایر خوراکهای NGL استفاده می‌کنند، به منظور سنجش میزان رقابت پذیری فرآورده های پتروشیمی که در ایالات متحده آمریکا تولید می شوند، ما نسبت قیمت نفت و گاز طبیعی را به عنوان معیار سنجش خود در نظر می‌گیریم.

نمودار ۵- نسبت قیمت نفت و گاز طبیعی

منبع: EIA, NYMEX, ICE, Oxford Economics

اگر بر اساس اطلاعات درج شده در نمودار 5 بخواهیم با یک قانون سرانگشتی میزان رقابت پذیری فرآورده های پتروشیمی تولید شده در ایالات متحده آمریکا را تعیین کنیم، زمانی که نسبت قیمت نفت و گاز طبیعی بالاتر از ۷ است، فرآورده های پتروشیمی نسبتاً دارای مزیت هستند، و زمانی که این نسبت کمتر از ۷ است، این فرآورده ها مزیت نسبی خود را از دست می‌دهند.

همانطور که در نمودار ۶ مشاهده می کنید، صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا پس از افول بسیار قابل توجه در سال ۲۰۲۰، از سال ۲۰۲۱ روند بهبود آغاز می‌شود و این روند در سال ۲۰۲۲ تقویت می شود. بر اساس پیش‌بینی‌های صورت گرفته روند رشد صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا تا سال ۲۰۲۵ ادامه خواهد داشت. اگرچه از سال ۲۰۲۳ تا سال ۲۰۲۵ اندازه رشد صنعت پتروشیمی اندکی کاهش خواهد یافت.

نمودار ۶- صنعت پتروشیمی ایالات متحده آمریکا به سطوح قبل از بحران پاندمی کرونا می رسد