تولید گاز در عربستان و شوک جدید به بازار نفت/ آیا فضای صادرات گاز ایران تنگ‌تر می‌شود؟

عربستان اگر بتواند تکنولوژی لازم را جذب کند و از حوزه میدان شیل گازی تولید داشته باشد اولین تاثیر آن در حوزه بازار جهانی نفت خواهد بود، یعنی می‌تواند یک و نیم تا میلیون بشکه صادرات نفت خود را افزایش دهد که این خود به بازار شوک وارد می‌کند.

به گزارش اقتصاد انرژی به نقل از ایلنا، بر اساس اخبار منتشر شده از منابع عربستان سعودی؛ این کشور در نظر دارد تولید گاز طبیعی خود را گسترش می‌دهد، از همین روی به دنبال توسعه میدان_جفوره است. این میدان حاوی 200 تریلیون فوت مکعب گاز شیل بوده که یکی از بزرگترین میدان‌ها در جهان است که بهره‌برداری از آن به حدود 110 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز دارد.

عنوان شده انتظار می‌رود که تولید گاز طبیعی در سال 2024 به پایان برسد. بنابراین از حالا عربستان در حال پیگیری برای تبدیل شدن به یکی از تولیدکنندگان گاز در جهان است.

بر اساس این گزارش؛ جفوره بزرگترین میدان گاز طبیعی عربستان به ابعاد 170 در 100 کیلومتر است که تخمین زده می‌شود 200 تریلیون فوت مکعب ذخایر گازی داشته باشد.

مرتضی بهروزی‌فر در این خصوص و تاثیر احتمالی بر تجارت آتی گاز به خبرنگار ایلنا، گفت: تنها کشوری که تاکنون بهره‌برداری از ذخایر غیرمتعارف گاز طبیعی اقتصادی بوده، ایالات متحده امریکا است، حجم گاز غیرمتعارف گاز چین نیز بسیار بالا است ولی باتوجه به تکنولوژی بسیار بالایی که نیاز دارد عملا برداشت چندانی صورت نمی‌گیرد، یعنی اگر این کشور بتواند به تکنولوژی دست پیدا کند و از ذخایر برداشت کند نه تنها نیاز به واردات نخواهد داشت بلکه می‌تواند تبدیل به یک صادکننده شود، عربستان هم ذخایر غیرمتعارف دارد اما نیاز به تکنولوژی دارد و با توجه به ارتباطی که با امریکا دارد این امکان را دارد که شرکت‌های امریکایی را جذب کرده و این میادین را توسعه دهد.

وی افزود: در نظر داشته باشیم که عربستان علیرغم اینکه یکی از دارندگان ذخایر بزرگ نفت دنیا است ذخایر گاز چندانی ندارد و قسمت عمده گازی را که تولید می‌کند عملا همراه نفت است و در مقاطعی 900 هزار تا یک میلیون بشکه فقط مصرف نفت‌خام دارد یعنی نفت را مستقیما در آب‌شیرین‌کن‌ها و نیروگاه‌ها مصرف می‌کند، بنابراین اگر بتواند تکنولوژی لازم را جذب کند و از این حوزه تولید داشته باشد اولین تاثیر آن در حوزه بازار جهانی نفت خواهد بود، یعنی می‌تواند یک تا یک و نیم میلیون بشکه صادرات نفت خود را افزایش دهد که این خود به بازار شوک وارد می‌کند.

این کارشناس حوزه انرژی تصریح کرد: از سوی دیگر عربستان باتوجه به امکانات و ارتباطاتی که دارد، می‌تواند تبدیل به صادرکننده گاز از مسیر خط لوله و ال‌ان‌جی شود و بازار خوبی هم خواهد داشت زیرا کشورهای اطراف نیازمند گاز هستند کویت گاز را با ال‌ان‌جی وارد می‌کند، امارات دنبال واردات از ایران بود، علاوه بر منطقه می‌تواند به اردن و اسرائیل خط لوله داشته باشد، حتی می‌تواند از مدیترانه به اروپا برود و به بعبارت دیگر می‌تواند صادرکننده بالقوه گاز باشد به شرطی که بتواند تکنولوژی جذب کرده و این حوزه را توسعه دهد.

وی در ادامه با اشاره به تاثیر اقدامات گازی عربستان بر تجارت گازی ایران خاطرنشان کرد: شرایط کشور ما به نحوی است که اگر برجام هم حل شود فقط مشکلات معیشت مردم حل می‌شود، نباید این تصور وجود داشته باشد که ما با حل مشکل برجام می‌توانیم صنعت نفت و گازمان را توسعه دهیم، زیرا برای سهم 14.5 درصد و  160 میلیارد دلار سرمایه مورد نیاز توسعه صنعت نفت باید 1100 میلیارد دلار صادرات نفت داشه باشیم و این عددی نیست که بشود براحتی از محل فروش و صادرات نفت دست یافت.

بهروزی‌فر تاکید کرد: تا زمانی که سایه تحریم روی ایران باشد و روابط ما با دنیا روبراه نباشد حتی اگر پول داشته باشیم، نمی‌توانیم تکنولوژی وارد کنیم، یعنی ما فعلا از بازار جهانی کنار گذاشته هستیم مگر اینکه در راهبردهای‌مان تجدیدنظر اساسی داشته باشیم.

اما رضا میرابیان کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی معتقد است: منابع گازی هر کشور دیگری از جمله عربستان قابل مقایسه با ایران، روسیه و قطر نیست که بتواند تاثیرگذاری لازم را داشته باشد ضمن اینکه تا زمان بهره‌برداری و وارد شدن به بازار طول می‌کشد.

وی افزود: علاوه بر موضوع حجم ذخایر گاز شیل عربستان که 200 تریلیون فوت مکعب تخمین زده شده، قیمت گاز هم در مجموعه کشورهای گازی دنیا تعیین می‌شود که عربستان در این جمع جایگاهی ندارد و بنابراین تاثیرگذار نخواهد بود.

این کارشناس حوزه بین‌الملل انرژی تصریح کرد: عربستان هرچند به لحاظ تعامل و ارتباطلات بین‌المللی نسبت به کشور ما شرایط بهتری دارد اما با توجه به میزان ذخایر و نوع گاز امکان رقابت با کشورهای بزرگ گازی را ندارد و ضمن اینکه تا رسیدن به  بهره‌وری زمان زیادی نیاز دارد.

وی تاکید کرد: عربستان چشم‌اندازهای بزرگی در حوزه انرژی برای خود تعریف کرده که از جمله آن ورود گسترده به تولید برق از تجدیدپذیرها و اکنون نیز برداشت از گاز غیرمتعارف است در این راستا در نظر دارد منابع درآمدی خود را تغییر دهد و در بازار انرژی تاثیرگذار بوده و در منطقه تاثیرات سیاسی و ژئوپلیتیک داشته باشد.